Geçtiğimiz günlerde Adana’da okulda yediği yemekten zehirlenen 7 yaşındaki bir kız çocuğunun hayatını kaybetmesi, okul yiyeceklerinin güvenilirliği ve olası zehirlenmelerde acil yardımın önemini bir kez daha gündeme getirdi. Medyada sık sık haber olan süt, sebze, meyve, et ve benzeri besin zehirlenmeleri, ne yazık ki bazen ölümle sonuçlanabiliyor. Okullarda çocukların besin zehirlenmesi yaşaması durumunda ne yapılması gerektiğini Medline Sorumlu Müdürü Dr. Koray Akay’a sorduk:
Gıda zehirlenmesi neden olur?
Besinlerin içerisindeki zararlı bakterilerin tüketimiyle ya da bakterilerin ürettikleri zehirli maddelerin besinlere bulaşmasıyla gıda zehirlenmeleri meydana gelir. Besinlerin satın alındıktan sonra uygun şekilde saklanması, pişirilmesi ve soğutulması, gıda zehirlenmelerini engeller. Özellikle riskli yiyecekler grubuna giren besinler; et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, patates, salata sosları, pirinç ve çeşitli tahıl ürünleri, mayonez, deniz ürünleri ve meyvelerdir.
Çocuklar gıda zehirlenmesi yaşadığını nasıl anlar?
Yemek sonrası kişi kendisinde karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler hissediyorsa gıda zehirlenmesi geçiriyor olabilir. Ateş görülmeyen gıda zehirlenmeleri genelde 5-6 saat sonra son bulur. Ateşli gıda zehirlenmeleri ise daha uzun süre devam eder ve daha risklidir.
Durumun aciliyeti nasıl anlaşılır?
Çocuk uzun süredir kusuyorsa, kakasında kan görünüyorsa, karında şişkinlik varsa, sulu dışkılaması günde 4 defadan fazlaysa ve ateş kontrol edilemiyorsa zaman geçirmeden acil yardım istenmeli veya çocuk hastaneye götürülmelidir. Okulda besin zehirlenmesinden şüphelendiğimiz çocuğun şikayetine göre ilk müdahale yapılmalıdır. Kusma, bulantı, karın ağrısı ön planda ise hasta birkaç yastıkla yaklaşık 45 derecelik açı ile yatırılır, ayaklarının altına sıcak su torbası, havlu veya termafor konulabilir. İshal, ateş ön planda ise su içirmeye çalışmak yeterli olacaktır.
Besin zehirlenmesi için nasıl tedavi uygulanır?
Besin zehirlenmesi geçiren çocuğa iyileşene kadar çoğunluğu su olmak üzere sıvı gıdalar verilir. Ateş ve sulu dışkılama ön plandaysa dışkı tahlili yapılarak çocuğun besin zehirlenmesi durumu yaşayıp yaşamadığı, eğer besin zehirlenmesi varsa hangi bakterinin buna sebep olduğu tespit edilir ve tedavi ona göre düzenlenir.
BESİN ZEHİRLENMESİ YAŞAMAMAK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİ?
-Dışarıdan alınan paketlenmiş ürünlerin son kullanma tarihlerine bakılmalı. Paket şeffaf ise incelenerek kontrol edilmeli.
-Yiyecek, içecek ve tüm besin maddelerini ele almadan önce eller mutlaka iyice yıkanmalı.
-Çiğ tüketilecek sebze ve meyveler akan su altında iyice yıkandıktan sonra tüketilmeli.
-Yenilecek yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmadığından emin olunmalı.
-Açıkta bekletilen yemekler tüketilmemeli.
-Et, tavuk ve balıkların iyi paketlenmiş şekilde buzdolabında saklandığı kontrol edilmeli.
-Buzdolabına yerleştirilecek besinler, birbirine temas etmeyecek şekilde yerleştirilmeli.
